Psy | Dług
min.
Psy (1992)
reżyseria: Władysław Pasikowski
czas trwania: 104′
Rok 1990. Franz Maurer, wieloletni funkcjonariusz UB, zostaje przeniesiony do policji kryminalnej. Bierze udział w akcji skierowanej przeciwko międzynarodowej szajce złodziei samochodów. Policjanci otaczają motel, w którym znajduje się przestępca. Nie zdążą go jednak zaaresztować. Zostaje zabity przez wysłanników konkurencyjnego gangu. Wywiązuje się strzelanina, ginie w niej trzech policjantów. Dowodzący akcją Franz nie może się pogodzić ze śmiercią kolegów. Kontaktuje się
z Olem, który ma mu pomóc w rozszyfrowaniu bandytów. Olo Żwirski, wyrzucony z UB, został właśnie niedawno skaptowany do gangu byłych ubeków. To oni zabili w motelu człowieka z samochodowej mafii. Oprócz handlu kradzionymi samochodami chcą opanować rynek amfetaminy. Narkotyk ten jest wytwarzany przez braci Słabych, którzy dotychczas sami sprzedawali go na Zachód. Olo dostaje polecenie zabicia Zenona Słabego, gdyż bandyci wiedzą, że nie zgodzi się na współpracę z nimi. Brat Słabego, o pseudonimie „Wielki”, być może da się do niej namówić. Olo wykonuje polecenie. Ubecka banda chce mieć najlepszego specjalistę od amfetaminy. Olo prosi, aby Franz zatrzymał „chemika” na krótko w areszcie. Pragnie mieć go do swojej dyspozycji. Planuje z Maurerem założenie jeszcze jednej, konkurencyjnej grupy do handlu narkotykami. Franz mieszka z siedemnastoletnią Angelą, której pomógł wydostać się z poprawczaka. Dziewczyna zdradza go z Olem.
Maurer pogardza niewierną kochanką, a przyjacielowi nie może wybaczyć zdrady. Sam porywa „chemika” i wiezie go do „Wielkiego” Słabego. Proponuje mu zlikwidowanie szajki, która zabiła jego brata. Udaje mu się zastrzelić jednego z jej członków. Później bez skrupułów strzela do Ola. Wpada
w ręce policji.
W finale otrzymuje wyrok długoletniego więzienia. Mocny, brutalny i mistrzowsko zrealizowany film sensacyjno-kryminalny oparty na polskich realiach przełomu 1989-1990. Dynamiczna akcja, precyzyjny scenariusz i świetna gra aktorska. Przebój kasowy początku lat dziewięćdziesiątych.
Dług (1999)
reżyseria: Krzysztof Krauze
czas trwania: 97′
Akcja filmu toczy się na przełomie lat 1998-1999 i jest oparta na prawdziwych wydarzeniach. Dwaj przyjaciele, Adam i Stefan, rzucili studia, by szukać szczęścia w biznesie, i planują otwarcie montowni skuterów. Niestety, bank w ostatniej chwili odmawia im kredytu. Jeśli w ciągu miesiąca nie zdobędą sporej sumy, kontrakt na skutery przepadnie.
Adam, którego narzeczona Basia spodziewa się dziecka, przerywa budowę domu. Stefan przez dawnego znajomego, Gerarda, znajduje poręczyciela kredytu, ale Gerard żąda za to wygórowanej prowizji. Młodzi biznesmeni rezygnują. Jednak Gerard żąda zwrotu rzekomych kosztów własnych. Okazuje się zawodowym egzekutorem długów. Bije Adama, ale chłopak nie chce zapłacić. Stefan uznaje, że najlepszym wyjściem będzie zapłacenie Gerardowi. Gerard twierdzi, że otrzymane banknoty są fałszywe. Domaga się o wiele większej kwoty. Adam dowiaduje się, że Stefan odstąpił ich kontrakt w zamian za pieniądze na spłatę Gerarda. Przyjaciele i wspólnicy rozstają się w gniewie. Adam znajduje pracę w restauracji i wyprowadza się z domu, Stefan zatrudnia się jako szofer. Gerard wraz ze swym ochroniarzem nie przestają ich nękać. Szantażują, biją, pozorują egzekucję, grożą zabiciem rodziny, zmuszają Stefana do zastawienia własnego mieszkania i oddania paszportu. Basia traci dziecko wskutek poronienia i odchodzi od Adama. Tadeusz, kolega, u którego Adam się ukrywa, uświadamia jemu i Stefanowi, że jedynym rozwiązaniem tego horroru będzie śmierć prześladowcy. Gerard i jego ochroniarz giną, dla zatarcia śladów odcięte od zwłok głowy zostają wrzucone do rzeki i po paru dniach znalezione przez policję. Stefan chce uciec za granicę. Adam wyznaje prawdę Basi. Kochająca dziewczyna namawia go do ucieczki, ale dręczony wyrzutami sumienia zabójca zgłasza się na policję.
Film odniósł triumf na festiwalu w Gdyni w 1999 roku. Krytycy uznali Dług za pierwszy dojrzały artystycznie, wstrząsający opis polskiej rzeczywistości po roku 1989. Dramat oparty na zdarzeniach autentycznych, mocno osadzony w realiach, jest wstrząsającym opisem bezradności wobec przemocy. Młodzi aktorzy stworzyli wyraziste, niezwykle sugestywne, pogłębione psychologicznie kreacje. Jednomyślnie uznany za najlepszy film roku, wywołał falę dyskusji na temat skuteczności polskiego wymiaru sprawiedliwości.