Pruska kultura | Mogiła Nieznanego Żołnierza | Mocny człowiek
min.
Pruska kultura (1908)
czas trwania: 8′
U schyłku 1907 lub na początku 1908 roku Mojżesz Towbin, właściciel warszawskiego iluzjonu przy ulicy Marszałkowskiej 118, zdecydował się na – prawdopodobnie pierwszą na ziemiach polskich pod trzema zaborami – produkcję filmu fabularnego o tematyce aktualnej. Nie wiemy, pod jakim tytułem wyświetlano go w roku 1908 w iluzjonie Towbina i czy w ogóle zdołano go wyświetlić, bowiem według relacji prasowych rosyjskie władze administracyjne zabroniły wyświetlania go w Warszawie. Wiemy natomiast, że film pokazywano za granicą, m.in. w Rosji, we Francji i we Włoszech.
Mogila Nieznanego żołnierza (1927)
reżyseria: Ryszard Ordyński
czas trwania: 77′
Pierwsza wojna światowa. Kapitan Łazowski żegna się na krakowskim dworcu z żoną Wandą oraz ukochaną córką Nelly i wyrusza na front. Niebawem dostaje się do niewoli, rodzina nie ma o nim żadnych wieści. Wanda zaczyna wątpić w jego ocalenie, ale Nelly cały czas nawiedzają optymistyczne wizje. Tymczasem Łazowski, dzięki miłości rosyjskiej dziewczyny, ucieka z syberyjskiej osady. Trafia na Krym do księżnej Turchanowej. Dzięki dokumentom Rosjanina, który z rozpaczy za utraconą Rosją popełnił samobójstwo, Łazowski pod nowym nazwiskiem pracuje w fabryce amunicji. Zdekonspirowany przez komisarza Simonowa, ucieka do Polski i na granicy ginie trafiony przypadkową kulą.
Melodramat patriotyczny z barwnym tłem historycznym i obyczajowym.
Mocny człowiek (1929)
reżyseria: Henryk Szaro
czas trwania: 78′
Henryk Bielecki jest typem mocnego człowieka, dążącego za wszelką cenę do sławy i bogactwa.
Posuwa się nawet do morderstwa pewnego pisarza, co umożliwia mu wydanie pod własnym nazwiskiem książek zamordowanego i zdobycie rozgłosu. Spotkanie pięknej, niezwykle subtelnej Niny Ligęzy, żony obywatela ziemskiego, powoduje przełom w jego życiu. Pod jej wpływem odradza się moralnie i uświadamia sobie całą ohydę swego postępowania i nędzę dotychczasowego życia. Dzięki niej staje się naprawdę mocnym człowiekiem, mocnym siłą charakteru. Nie chcąc więcej krzywdzić innych i nie potrafiąc znaleźć dla siebie miejsca w świecie, popełnia samobójstwo.
W miarę poprawnie zrealizowany film odznacza się dobrym montażem, odpowiednio stopniowanym napięciem i interesującą scenografią.