Najbardziej znane dzieło czechosłowackiej Nowej Fali jest ekranizacją prozy Bohumila Hrabala. Na niewielkiej stacji podczas II wojny światowej swoją pierwszą w życiu pracę rozpoczyna świeżo upieczony absolwent szkoły kolejarskiej MilošHrma. Właśnie tam wchodzi w dorosłe życie i przeżywa inicjację seksualną, by z młodzieńca stać się prawdziwym mężczyzną. Film konfrontuje perspektywę jednostki z wielką historią. Okazuje się, że ten ‘pierwszy raz’ może być ważniejszym wydarzeniem, niż podłożenie bomby pod niemiecki pociąg.

♠ Oscar za najlepszy film nieanglojęzyczny.