Kartka z podróży  (1983)

reżyseria: Waldemar Dziki
czas trwania: 78′

Jakub Rosenberg, polski Żyd, czeka w getcie na wezwanie do stawienia się w miejscu, skąd odchodzą transporty. Jest to równoznaczne z wyrokiem śmierci. Wszyscy wokół są sparaliżowani ze strachu, który czyni z nich już teraz ludzi tylko na poły żywych.

Jakub postanawia przygotować się na śmierć, godnie stanąć w obliczu ostateczności – panika degraduje człowieka. Tego samego uczy małego chłopca pozostawionego pod jego opieką. Wypracowuje technikę opanowania strachu. Przychodzi w końcu moment, gdy obaj muszą unieść brzemię swego losu.

Waldemar Dziki przeniósł do Polski akcję czeskiej powieści, która cieszyła się wielkim powodzeniem w Europie i była zekranizowana w Czechosłowacji. Jest to utrzymany w kafkowskim nastroju traktat o godności człowieka w obliczu nieuchronnej śmierci, a zarazem symbol zagłady narodu żydowskiego.

Kornblumenblau (1988)

reżyseria: Leszek Wosiewicz
czas trwania: 88′

Młody muzyk Tadeusz Wyczyński trafia do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu za działalność konspiracyjną. Skierowany do oddziału doświadczalnego, zostaje zarażony tyfusem. Rodzi się w nim imperatyw przeżycia za wszelką cenę. Kornblumenblau to tytuł niemieckiej piosenki granej przez więźnia na obsesyjne żądanie blokowego. Dzięki temu dostaje się do obozowej orkiestry i do wymarzonego bloku artystów, co daje mu szansę przeżycia. Po wyzwoleniu obozu przez żołnierzy radzieckich ochoczo gra im Katiuszę, by dostać miejsce w pociągu.

Po raz pierwszy w dziejach polskiej kinematografii temat obozu koncentracyjnego został potraktowany parabolicznie, pozbawiony wymiaru społeczno-politycznego bądź psychologicznego ludzkiego cierpienia. Obóz jest dla reżysera doskonałym miejscem do obserwacji ludzkich postaw i zachowań, a głównie bezwzględnego biologizmu. Film jest także krytycznym głosem we współczesnej dyskusji nad kondycją i rolą artysty w społeczeństwie.