Wodzirej | Amator

  min.

tytuł oryginalny:
wykład: prof. Andrzej Gwóźdź
reżyseria:
różni
kraj produkcji:
Polska
opis:

Wodzirej (1977)

reżyseria: Feliks Falk
czas trwania: 104′

Lutek Danielak, szósty czy siódmy w hierarchii wodzirejów-konferansjerów w wojewódzkim oddziale Estrady, obsługuje imprezy dla dzieci i rencistów, wieczorki w restauracjach z dancingiem, zabawy szkolne. Mieszka w wynajętym pokoju u Romka, kolegi z pracy. Stawia pierwsze kroki, ale za wszelką cenę pragnie się wybić. Przekonany, że reprezentuje nie gorszy poziom zawodowy niż starsi koledzy, ubiega się o prowadzenie prestiżowego balu z okazji otwarcia hotelu Lux. Pomoc obiecuje mu – w ramach hasła „stawiamy na młodych”– dyrektor Wydziału Kultury. Lutek jednak postanawia na wszelki wypadek skutecznie wyeliminować konkurentów, stare wygi Sikorę, Majera, Lasotę, Myśliwca. Składa anonimowe donosy, posługuje się szantażem, oszukuje i zdradza przyjaciół, okrada byłą żonę, świadczy usługi seksualne emerytce, byłej sekretarce Estrady, w zamian za informacje o Sikorze, odstępuje swoją dziewczynę wpływowemu pracownikowi Polmozbytu za talon na samochód dla Myśliwca. Podstępnie eliminuje Romka, który konferansjerkę ma już potwierdzoną. Jego zabiegi okazują się niepotrzebne: dyrektor pamiętał o obietnicy i Lutek poprowadzi bal miejscowych dygnitarzy. Jest w swoim żywiole, tylko Romek bez słowa wymierza mu cios pięścią w twarz.

Pierwszy film nurtu „kina moralnego niepokoju” lat 1977-1981, drapieżny obraz środowiska estradowego i studium bezwzględnych metod walki zwanej „siłą przebicia” w osiąganiu materialnego sukcesu. Jedna z najwybitniejszych kreacji Jerzego Stuhra.


Amator (1979)

reżyseria: Krzysztof Kieślowski
czas trwania: 117′

Trzydziestoletni Filip Mosz mieszka w małym miasteczku, jest zaopatrzeniowcem w zakładzie przemysłowym. Zostaje szczęśliwym ojcem córeczki. Kupuje kamerę filmową, żeby zapisywać na taśmie etapy rozwoju swojego dziecka. W pracy otrzymuje od dyrektora nieoczekiwaną propozycję sfilmowania jubileuszu dwudziestopięciolecia zakładu. Przedstawiony materiał zostaje oceniony pozytywnie i dyrektor proponuje Filipowi zorganizowanie klubu filmowego na terenie fabryki. Pierwszy film zrealizowany przez Filipa zdobywa nagrodę na festiwalu filmów amatorskich. Od tej chwili bohater nie rozstaje się z kamerą. Jego życie osobiste zaczyna ulegać rozkładowi. Żona skarży się na stałą nieobecność Filipa w domu i coraz częściej się z nim kłóci. Drażni ją pasja męża. Tymczasem Mosz realizuje krytyczny reportaż o miasteczku, a później kręci film poświęcony staremu robotnikowi – kalece. Organizuje w klubie spotkanie z Krzysztofem Zanussim. Wkrótce potem telewizja emituje reportaże Filipa.

Reakcje mieszkańców miasteczka są przychylne, ale dyrektor jest niezadowolony. Tłumaczy Filipowi, że jego filmy są szkodliwe. Filip stara się walczyć z poglądami dyrektora, ale sam nie jest pewny swoich racji. Załamany nerwowo, postanawia zrezygnować z kręcenia filmów i poświęcić czas rodzinie. Po powrocie do domu dowiaduje się, że żona odeszła z dzieckiem. Filip bierze do ręki kamerę i zaczyna przed nią opowiadać historię swego życia.

Pesymistyczna opowieść o człowieku, który próbuje rejestrować otaczającą go rzeczywistość. Najpierw zyskuje poparcie i akceptację władzy, a później, kiedy jego pasja staje się niewygodna, zostaje odepchnięty i odtąd może już opowiadać tylko o sobie. W systemach autorytarnych ludzie poszukujący prawdy są skazani na introspekcję.